عصب‌کشی یکی از روش‌های رایج دندانپزشکی برای درمان دندانهای آسیب‌دیده است که هدف آن نجات دندان و حفظ عملکرد طبیعی آن است. بسیاری از بیماران پس از عصب کشی این سوال را مطرح می‌کنند که عمر مفید دندان پس از عصب کشی چقدر است و چگونه می‌توان عمر آن را افزایش داد.
عصب‌کشی چیست و چرا انجام می‌شود؟
عصب‌کشی (یا درمان ریشه) فرآیندی است که در آن بافت پالپ دندان، شامل عصب‌ها و رگ‌های خونی در صورتی آسیب‌دیدگی و یا عفونت برداشته می‌شود. این درمان با هدف جلوگیری از گسترش عفونت (که از عوارض عدم عصب‌کشی دندان آسیب‌دیده است) و حفظ دندان طبیعی در دهان انجام می‌شود. دندان پس از عصب‌کشی عاری از عصب و رگ‌های خونی است، اما با مراقبت مناسب می‌تواند سال‌ها یا حتی مادام العمر باقی بماند.
عوامل موثر بر عمر مفید دندان پس از عصب‌کشی
۱- کیفیت عصب‌کشی
کیفیت انجام عصب‌کشی بشدت بر عمر مفید دندان تاثیر می‌گذارد. اگر درمان به درستی انجام شود و تمام عفونت و بافت‌های آسیب‌دیده از کانال‌های ریشه برداشته شوند، احتمال عفونت دندان عصب‌کشی شده پایین‌تر و احتمال دوام دندان بسیار بیشتر خواهد بود.
۲- استفاده از روکش دندان
در پاسخ به این سوال که آیا روکش دندان عصب کشی شده الزامی است باید بگوییم که پس از عصب‌کشی، دندان به دلیل از دست دادن بافت پالپ، شکننده‌تر می‌شود. استفاده از روکش دندان می‌تواند:
- از دندان در برابر شکستگی محافظت کند.
- طول عمر دندان را افزایش دهد
- زیبایی دندان را حفظ کند.
۳- محل قرارگیری دندان در دهان
محل دندان عصب‌کشی شده نیز بر طول عمر آن تاثیر می‌گذارد. دندانهای عقبی (آسیاب‌ها) بیشتر تحت فشار جویدن قرار دارند و احتمال شکستگی آنها بالاتر است. به همین دلیل دندانهای عقبی عصب‌کشی‌شده معمولا نیزا به روکش دارند.
۴- مراقبت‌های بهداشتی دهان و دندان
مراقبت روزانه از دندان‌ها، شامل مسواک زدن، استفاده از نخ دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک می‌تواند باعث افزایش عمر دندان عصب‌کشی‌شده شود. بهداشت نامناسب می‌تواند باعث پوسیدگی دوباره دندان یا عفونت در اطراف آن شود.
۵- وضعیت سلامت کلی دهان
شرایطی مانند بیماری‌های لثه یا تحلیل استخوان فک می‌تواند بر دوام دندان عصب‌کشی‌شده تاثیر منفی بگذارد. درمان این شرایط به طور موازی با مراقبت از دندان عصب‌کشی‌شده ضروری است.
۶- سن بیمار
به شکل کلی سن بیمار فاکتور مهمی در درمان‌های دندانپزشکی است – مثلا پزشک در عصب کشی دندان کودکان باید به نکات خاصی توجه کند. با افزایش سن، احتمال شکستگی یا مشکلات دیگر در دندان‌ها بیشتر می‌شود. با اینحال، اگر دندان عصب‌کشی‌شده به درستی مراقبت شود، می‌تواند حتی در سنین بالا نیز عملکرد خود را حفظ کند.
۷- عادات بد دهانی
عادت‌هایی مثل دندان‌قروچه یا جویدن اشیای سخت (مثل یخ یا خودکار) می‌توانند باعث آسیب به دندان عصب کشی شده شوند. استفاده از نایت گارد یا همان محافظ دندان برای دندان قروچه، برای محافظت از دندان در هنگام خواب توصیه می‌شود.
طول عمر متوسط دندان پس از عصب کشی
تحقیقات نشان می‌دهد که دندانهای عصب‌کشی شده که به خوبی ترمیم و محافظت می‌شوند، می‌توانند بیش از ۱۰ تا ۱۵ سال دوام داشته باشند. در برخی موارد این دندان‌ها تا پایان عمر بیمار باقی می‌مانند.
دندانهای عصب‌کشی شده که با روکش محافظت می‌شوند به طور قابل توجهی دوام بیشتری دارند. این روکش‌ها از دندان در برابر فشار‌های جویدن و پوسیدگی‌های جدید محافظت می‌کنند.
دندان عصب کشی شده، به دلیل از دست دادن بافت پالپ و تغذیه از طریق بافت‌های اطراف، به اندازه‌ی دندان طبیعی مقاوم نیست. با اینحال، با مراقبت صحیح می‌تواند به خوبی دندانهای سالم عمل کند.
چالش‌های دندان عصب‌کشی شده
۱- شکنندگی بیشتر
دندانهای عصب‌کشی‌شده به دلیل از دست دادن بافت داخلی و رطوبت، شکننده‌تر از دندانهای سالم هستند. این شکنندگی می‌تواند منجر به ترک‌خوردگی یا شکستگی شود.
۲- پوسیدگی مجدد
دندان عصب‌کشی شده همچنان در معرض پوسیدگی قرار دارد. اگر بهداشت دهان رعایت نشود یا ترمیم به درستی انجام نشده باشد، پوسیدگی می‌تواند در اطراف یا زیر روکش ایجاد شود.
۳- عفونت مجدد
در صورتی که بخشی از عفونت در کانال ریشه باقی مانده باشد یا ترمیم به خوبی انجام نشده باشد، عفونت مجدد ممکن است رخ دهد.
