عصب کشی دندان یکی از روش‌های مهم و ضروری در دندانپزشکی است که برای حفظ دندان‌هایی که به دلیل پوسیدگی یا آسیب‌های دیگر به پالپ یا ریشه‌دندان آسیب دیده‌اند انجام می‌شود. متاسفانه، بسیاری از افراد به دلیل ترس از عصب کشی یا هزینههای درمان، این فرآیند ضروری را به تاخیر می‌اندازند یا به کل از آن صرف‌نظر می‌کنند. اما عوارض عدم عصب کشی دندان می‌تواند پیامدهای جدی برای سلامت دهان، دندان و حتی سلامت عمومی بدن داشته باشد.
چرا عصب کشی ضروری است؟
پالپ دندان بخش نرم داخلی دندان است که شامل عصب‌ها و رگ‌های خونی می‌شود. این بخش مسئول تغذیه و حس دندان است. زمانی که پوسیدگی یا آسیب به پالپ دندان می‌رسد، باکتری‌ها می‌توانند باعث عفونت یا التهاب این ناحیه شوند. اگر عفونت درمان نشود، می‌تواند به سایر بخش‌های دهان یا حتی بدن گسترش یابد.
عوارض ناشی از عدم عصب کشی
۱- پیشرفت عفونت – وقتی عفونت در پالپ دندان درمان نشود، باکتری‌ها می‌توانند به کانال های ریشه دندان نفوذ کرده و به بافت‌های اطراف گسترش پیدا کنند. از پیامدهای آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ایجاد آبسه دندان که شامل تورم، درد شدید، و تشکیل چرک در اطراف ریشه دندان است.
- گسترش عفونت به استخوان فک و ایجاد عفوشنت استخوان
- احتمال ورود عفونت به جریان خون و ایجاد عفونت سیستمیک (سپسیس)
۲- درد مزمن و ناتوان‌کننده – دندان آسیب‌دیده‌ای که درمان نشود، معمولا باعث درد شدید و مداوم می‌شود. برای بسیاری سوال است که آیا می‌توان عصب‌کشی را بدون درد انجام داد، و در پاسخ باید گفت بله! و حتی اگر کمی درد را تجربه کنید بهتر از این درد است. این درد ممکن است:
- در هنگام جویدن یا گاز زدن بدتر شود
- با دمای گرم یا سرد تحریک شود
- به نقاط دیگر صورت یا گردن گسترش یابد
۳- از دست دادن دندان – یکی از شایع‌ترین عوارض عدم عصب‌کشی، از دست دادن دندان آسیب‌دیده است. عفونت یا پوسیدگی می‌تواند به حدی پیشرفت کند که دندان دیگر قابل درمان نباشد و نیاز به کشیدن پیدا کند.
۴- تاثیر بر دندان‌های مجاور – عفونت یا التهاب دندانی که درمان نشود، ممکن است به دندان‌های مجاور سرایت کند. احتمال عفونت دندان عصب‌کشی شده بسیار کمتر از چنین عفونتی است. این موضوع می‌تواند منجر به موارد زیر شود:
- پوسیدگی یا عفونت دندان‌های سالم
- نیاز به درمان‌های پیچیده‌تر برای دندان‌های اطراف
۵- مشکلات گوارشی – درد و ناراحتی ناشی از دندان آسیب‌دیده ممکن است توانایی فرد در جویدن را کاهش دهد. و جویدن ناکافی غذا می‌تواند مشکلاتی مانند سوءهاضمه و درد معده ایجاد کند.
۶- بوی بد دهان – دندان عفونی می‌تواند باعث تشکیل چرک و بوی نامطبوع در دهان شود. این موضوع نه‌تنها برای سلامت فرد مشکل‌ساز است، بلکه می‌تواند بر روابط اجتماعی او نیز تاثیر منفی بگذارد.
۷- تاثیر بر سلامت عمومی بدن – عفونت ناشی از دندان آسیب‌دیده می‌تواند به سایر نقاط بدن منتقل شود و مشکلات جدی ایجاد کند:
- سپسیس – عفونتی که به جریان خون وارد شده و می‌تواند جان فرد را تهدید کند.
- اندوکاردیت – عفونتی که قلب و دریچه‌های آن را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
- آرتریت عفونی – التهاب مفاصل ناشی از عفونت
عوارض روانی و اجتماعی
۱- کاهش کیفیت زندگی – درد مداوم و مشکلات ناشی از عدم درمان دندان می‌تواند کیفیت زندگی فرد را به شدت کاهش دهد. این موضوع می‌تواند:
- خواب فرد را مختل کند
- بهره‌وری او در کار یا تحصیل را کاهش دهد
- منجر به اضطراب و افسردگی شود
۲- تاثیر بر اعتماد به نفس – از دست دادن دندان یا مشکلات زیبایی ناشی از دنذان آسیب‌دیده می‌تواند باعث کاهش اعتمادبنفس فرد شود، بویژه اگر دندان‌های جلویی تحت تاثیر قرار گرفته باشند.
چرا بعضی افراد عصب‌کشی را به تعویق می‌اندازند؟
۱- ترس از درد – بسیاری از افراد به اشتباه فکر می‌کنند که عصب‌کشی بسیار دردناک است، در حالیکه با بی حسی مناسب، این درمان معمولا بدون درد انجام می‌شود.
۲- هزینه درمان – هزینه عصب کشی دندان ممکن است برای برخی از افراد بالا باشه. اما باید به این نکته توجه کرد که هزینه عدم درمان و مشکلات بعدی آن بسیار بیشتر است.
۳- عدم آگاهی – برخی از افراد از عوارض عدم عصب کشی آگاهی کافی ندارند و درمان را جدی نمی‌گیرند.
جلوگیری از عوارض ناشی از عدم عصب کشی
۱- مراجعه بموقع به دندانپزشک – در صورتی که دچار دندان‌درد یا علائم عفونت هستید، فورا به دندانپزشک مراجعه کنید.درمان زودهنگام می‌تواند از نیاز به عصب‌کشی جلوگیری کند.
۲- رعایت بهداشت دهان و دندان – مسواک زدن دو بار در روز، استفاده از نخ دندان، اجتناب از مصرف زیاد مواد قندی.
۳- چکاپ‌های منظم دندانپزشکی – معاینه‌های منظم دندانپزشکی به شناسایی مشکلات در مراحل اولیه کمک می‌کند.
نکات مهم درباره عصب کشی
آیا عصب‌کشی همیشه موفق است؟
عصب کشی یک درمان بسیار موفق است و در بیشتر موارد، دندان نجات پیدا می‌کند. اما در برخی موارد، ممکن است نیاز به درمان مجدد یا کشیدن دندان باشد.
آیا می‌توان درد دندان را با مسکن کنترل کرد؟
مصرف مسکن‌ها می‌تواند درد را موقتا کاهش دهد، اما مشکل اصلی را برطرف نمی‌کند. تنها درمان قطعی برای دندان عفونی، عصب‌کشی و یا در موارد شدیدتر کشیدن دندان است.
هزینه عصب‌کشی بر چه اساس است؟
هزینه عصب‌کشی به عوامل مختلفی مثل نوع دندان، شدت آسیب، و محل جغرافیایی بستگی دارد. اگرچه ممکن است هزینه‌ها بالا باشد، اما درمان نکردن دندان می‌تواند منجر به هزینههای بسیار بیشتر در آینده شود.
