ارتودنسی سرامیکی یکی از پرطرفدارترین انواع ارتودنسی برای افرادی است که می خواهند در طول درمان، ظاهر زیبا و جذابی داشته باشند. این بریس ها برخلاف بریس فلزی، ظاهری همرنگ دندان دارند و کمتر جلب توجه می کنند. بنابراین نوجوانان، جوانان و البته بزرگسالانی که در جامعه حضور فعال دارند، با وجود قیمت بالاتر، این نوع ارتودنسی دندان را انتخاب می کنند تا ظاهر بهتری داشته باشند.
ارتودنسی ثابت سرامیکی چیست و چه اجزایی دارد؟
ارتودنسی ثابت سرامیکی یکی از روش های ارتودنسی ثابت است که ساختاری مشابه ارتودنسی ثابت فلزی دارد؛ با این تفاوت که در آن، به جای براکت های فلزی از براکت های سرامیکی استفاده می شود که رنگی مشابه رنگ دندان دارند. درحقیقت این نوع ارتودنسی نیز شامل براکت هایی است که روی دندان نصب می شوند، سیم هایی که آن ها را به هم متصل و مرتبط می کنند و همچنین کش ها یا تجهیزات الاستیکی که دور سیم و براکت قرار می گیرند و آنها را در کنار هم نگه می دارند. مجموعه این تجهیزات، به دندان ها فشار می آورد تا آنها در یک راستا، به صورت منظم قرار بگیرند.
البته نباید ارتودنسی سرامیکی را با ارتودنسی متحرک اشتباه گرفت. ارتودنسی ثابت سرامیکی مانند ارتودنسی سنتی فلزی، روی دندان تثبیت می شود و نمی توان آن را پیش از اتمام مدت درمان خارج کرد.
مزایای ارتودنسی ثابت سرامیکی
– مهم ترین مزیت ارتودنسی ثابت سرامیکی این است که رنگی مشابه رنگ دندان های طبیعی دارد و برخلاف ارتودنسی فلزی، چندان جلب توجه نمی کند. بنابراین افرادی که به جزئیات چهره خود اهمیت می دهند، در طول مدت زمان ارتودنسی، می توانند با اعتماد به نفس بالا در موقعیت های اجتماعی ظاهر شوند.
– طبق گزارشات زیباجویان، ارتودنسی سرامیکی نسبت به ارتودنسی فلزی، کمتر بافت لثه و دیواره داخلی دهان را تحریک، ملتهب و زخم می کند.
– ارتودنسی ثابت سرامیکی مانند ارتودنسی فلزی، در رفع ناهنجاری های فکی و دندانی بسیار موثر است و می تواند به تدریج فرم و موقعیت دندان ها را منظم و یکدست نماید.
– این روش در عین کارایی بالا، نسبت به ارتودنسی نامرئی صرفه اقتصادی بیشتری دارد. البته قیمت آن نسبت به ارتودنسی فلزی بیشتر است.
– جنس این ارتودنسی کاملا ضدحساسیت است.
– این نوع ارتودنسی برخلاف ارتودنسی فلزی که وضوح تصویر رادیوگرافی را کاهش می دهد، هیچگونه اختلالی در تصاویر پزشکی ایجاد نخواهد کرد. بنابراین انواع بررسی های رادیولوژی و MRI را می توان بدون هیچ مشکلی انجام داد.
– این امکان وجود دارد با استفاده از کش اورینگ رنگی، ارتودنسی سرامیکی خود را به رنگ های مختلف درآورید.
– جنس این نوع ارتودنسی به نحوی است که پس از اتمام مراحل ارتودنسی دندان، به راحتی می توان آن را از روی دندان برداشته و خارج کرد.
– ارتودنسی ثابت سرامیکی جنس خاصی دارد و به موجب آن، کمتر از ارتودنسی های متحرک و فلزی، لکه دار و دچار تغییر رنگ می شود.
– این نوع ارتودنسی نسبت به ارتودنسی شفاف یا همان اینویزیلاین، در مدت کوتاه تری ناهنجاری های دندانی را برطرف می کند. (ارتودنسی شفاف برای رفع ساده ترین ناهنجاری ها، یکسال زمان نیاز دارد.)
معایب ارتودنسی ثابت سرامیکی
– ارتودنسی ثابت سرامیکی، گرا نتر از نوع فلزی است؛ بنابراین ممکن است برخی افراد از پس هزینه آن برنیایند و به ناچار ارتودنسی فلزی را انتخاب کنند.
– ارتودنسی ثابت سرامیکی نسبت به ارتودنسی فلزی، استحکام و مقاومت کمتری از خود نشان می دهد؛ بنابراین حفاظت از آن کمی دشوارتر خواهد بود. اگر این ارتودنسی شکسته شود، فرآیند درمان زمان بیشتری خواهد برد و هزینه بالاتری را نیز در پی خواهد داشت.
– چنانچه خوراکی های رنگی مثل چای، نوشابه، قهوه، توت، سس و… مصرف کنید، ممکن است رنگ ارتودنسی کمی تغییر کند و ظاهر نازیبایی ایجاد نماید. درواقع کش ها یا تجهیزات الاستیک این ارتودنسی، ممکن است در طی زمان تغییر رنگ دهند.
– ارتودنسی سرامیکی برای رفع ناهنجاری های دندانی شدید، ممکن است نسبت به ارتودنسی فلزی به زمان بیشتری نیاز داشته باشد و مدت درمان را افزایش دهد.
– این بریس ها نسبت به نوع فلزی کمی بزرگتر هستند و ممکن است با فضای دهان برخی افراد هماهنگی لازم را نداشته باشند. همچنین این ویژگی موجب می شود مسواک زدن آنها دشوار باشد. با توجه به اینکه مسواک زدن یکی از مهم ترین مراقبت های بعد از ارتودنسی است به همین دلیل باید با دقت زیادی انجام شود تا از بروز برخی از عوارض ارتودنسی دندان جلوگیری شود. توجه کنید که اگر دندان ها به درستی مسواک زده نشوند و مسواک به خط لثه و مینای دندان نرسد ممکن است تورم یا عقب نشینی لثه ها تهدید کننده باشد.
– در بعضی مواقع، جدا کردن و استخراج این ارتودنسی از دهان، دشوار بوده و ممکن است به مینای دندان آسیب برساند.
روند انجام ارتودنسی با بریس ثابت سرامیکی
– مشاوره و معاینه تخصصی: یکی از مهم ترین مراحل ارتودنسی دندان مشاوره و معاینه تخصصی است. در این مرحله برای انجام ارتودنسی ثابت سرامیکی، باید توسط یک متخصص ارتودنسی وضعیت دندان هایتان بررسی شود. معاینه تخصصی و همچنین بررسی تصاویر اشعه ایکس کمک می کند دندانپزشک، نوع و شدت ناهنجاری های احتمالی را بررسی کند و متناسب با شرایط، بهترین نوع ارتودنسی را پیشنهاد دهد و ببیند آیا امکان استفاده از ارتودنسی ثابت سرامیکی وجود دارد یا خیر؟
– نصب براکت ها: دندانپزشک در مورد اقدامات لازم قبل از ارتودنسی و مراقبت های بعد از ارتودنسی با شما صحبت می کند و روند درمان را آغاز می نماید. در این مرحله براکت ها روی دندان نصب و به کمک سیم، متصل می شوند و با اعمال فشار، به صورت تدریجی دندان ها را به جایگاه صحیح خود هدایت می کنند.
– معاینات دوره ای: پس از نصب ارتودنسی ثابت سرامیکی، لازم است به صورت دوره ای وضعیت دندان هایتان بررسی شود و چنانچه براکت دچار شکستگی یا آسیب شده است، تعویض گردد.
– خارج کردن براکت ها: چنانچه تغییرات لازم روی دندان اعمال شده است، پس از مدت 18 ماه تا 3 سال می توان براکت ها را خارج کرد. پس از استخراج براکت ها و تمیز و صیقلی نمودن سطح دندان، نتیجه شگفت انگیز ارتودنسی را مشاهده خواهید کرد.
– استفاده از ریتینر یا نگهدارنده: در این مرحله باید به مدت معین، از نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی استفاده کرد تا فرم و موقعیت صحیح دندان ها تثبیت شود. عدم استفاده از این ابزار، ممکن است با حرکت دندان ها و برهم خوردن نتیجه ارتودنسی همراه باش
ارتودنسی ثابت سرامیکی بهتر است یا فلزی؟
– از نظر هزینه: اگر به دنبال صرفه اقتصادی بیشتری هستید، ارتودنسی فلزی بهتر از ارتودنسی سرامیکی است.
– از نظر جلوه بصری: ارتودنسی سرامیکی جلوه ظاهری بیشتری دارد؛ به رنگ دندان نزدیک تر است. در نتیجه جلوه بصری ارتودنسی سرامیکی سبب می شود فرد بدون هیچگونه نگرانی از بابت دیده شدن بریس ها، لبخند بزند و صحبت کند.
– از نظر مقاومت و دوام: متاسفانه با وجود هزینه بیشتر، ارتودنسی سرامیکی مقاومت کمتری نسبت به نوع فلزی دارد و به همین خاطر ممکن است هزینه های تعمیر و تعویض تجهیزات ارتودنسی نیز به هزینه های اولیه افزوده شوند.
– از نظر راحتی: ارتودنسی ثابت سرامیکی ساختار نرم تری دارد و به همین دلیل موجب راحتی فرد می شود و کمتر از ارتودنسی فلزی به بافت لثه و دهان آسیب می رساند.
– از نظر سرعت تاثیرگذاری: ارتودنسی فلزی تاثیرگذاری بیشتر و سریع تری روی دندان ها دارد و در مدت کوتاه تری می تواند ناهنجاری های شدید فکی و دندانی را برطرف کند.
البته انتخاب از میان این دو روش نیازمند بررسی دقیق متخصص است و ایشان می توانند با بررسی وضعیت فرد، تعیین کنند که کدام یک می تواند کارآمدتر باشد.
نکاتی که بعد از ارتودنسی ثابت سرامیکی باید رعایت کنید
– رعایت رژیم غذایی سالم و پرهیز از خوراکی های رنگی، سفت و چسبناک (آجیل، بلال، سیب، هویج، آبنبات، پیتزا، ته دیگ، آدامس، پاپ کورن و…)
– استفاده از نی برای استفاده محدود از نوشیدنی های رنگی (چای، قهوه و…)
– عدم استعمال سیگار و دخانیات
– مراجعه منظم به دندانپزشک
– تعویض به موقع کش ها
– استفاده از محافظ دندان برای انجام ورزش و جلوگیری از آسیب ارتودنسی ثابت سرامیکی
– روزانه حداقل دو بار مسواک زدن به نحو صحیح (هر بار 2 دقیقه)
– استفاده منظم از نخ دندان مخصوص
می توانید برای پاکیزگی بهتر است ارتودنسی، تحت نظر متخصص، گاها برای مسواک زدن از مخلوط خمیر دندان و جوش شیرین استفاده کنید.
آیا ارتودنسی ثابت سرامیکی تغییر رنگ داده یا لکه دار می شود؟
با توجه به اینکه ارتودنسی سرامیکی مادام در معرض انواع خوراکی های رنگی است، جنس آن را به گونه ای می سازند که در برابر تغییر رنگ و لکه دار شدن مقاوم باشد؛ اما چنانچه فردی مادام از خوراکی های رنگی مثل چای، نوشابه، قهوه، توت، و دیگر موادی که رنگ مصنوعی دارند، استفاده کند و همچنین در رعایت بهداشت دهان و دندان خود سهل انگاری نماید، احتمال دارد سیم ها و کش های اورینگ دچار تغییر رنگ شوند. در این موارد بسیاری از افراد تصور می کنند که ارتودنسی سرامیکی تغییر رنگ داده؛ اما در حقیقت تغییر رنگ در کش ها اتفاق افتاده است. برای جلوگیری از این مشکل راهکارهای ساده ای وجود دارد؛ از جمله:
– بعد از هر وعده غذایی دندان هایتان را مسواک بزنید و در صورت امکان، نخ دندان بکشید تا ذرات غذا که موجب لکه دار شدن ارتودنسی می شوند، باقی نمانند.
– ترجیحا مصرف چای، قهوه، نوشابه، شراب، توت، گوجه فرنگی، سس گوجه فرنگی، سس خردل و دیگر خوراکی هایی که باعث تغییر رنگ می شوند را محدود و قطع کنید.
– برای مصرف چای، قهوه و دیگر نوشیدنی ها می توانید از نی استفاده کنید تا دندان ها زیاد در معرض مواد رنگی قرار نگیرند.
– در صورت تغییر رنگ تجهیزات الاستیک ارتودنسی، به دندانپزشک مراجعه فرمایید تا در صورت امکان این کش و سیم ها را تعویض و جایگزین نمایند.
– سیگار نکشید؛ زیرا نیکوتین باعث تغییر رنگ دندان ها می شود.
– ترجیحا از خمیر دندان های سفید کننده که دندان را بیش از حد سفید می کنند، استفاده نکنید؛ زیرا با سفید شدن دندان ها، بین دندان طبیعی و براکت سرامیکی تضاد رنگی ایجاد می شود.
کودکان هم می توانند از ارتودنسی ثابت سرامیکی استفاده کنند؟
با توجه به اینکه کودکان نسبت به بزرگسالان همکاری کمتری در روند درمان دارند، معمولا برای ایشان از رایج ترین و مقاوم ترین ارتودنسی که ارتودنسی فلزی است، استفاده می کنند. ارتودنسی سرامیکی نسبت به نوع فلزی مقاومت کمتری دارد و ممکن است در اثر فعالیت های شدید کودکان دچار آسیب شود. همچنین باید توجه کرد که دندان های کودکان هنوز کامل رویش نیافته اند و رویش و رشد دندان ها می تواند به ارتودنسی سرامیکی فشار آورد.
درحقیقت ارتودنسی سرامیکی بیشتر برای بزرگسالان و نوجوانان کاربرد دارد که درک لازم از فرآیند درمان را دارا هستند و برایشان مهم است که ارتودنسی دندان ها چندان پیدا و مورد توجه نباشد.